Als verwoed schrijver van schoolboeken met een ICT-hartje ben ik razend benieuwd naar hoe en of de tablet het schoolboek gaat vervangen. Voor zover ik van de uitgever weet, kiest de markt (vo en mbo in mijn geval) voor komend schooljaar (2017-2018) nog altijd vooral voor boeken op papier, waarbij het werkboek zich in een hernieuwde belangstelling mag verheugen. Wel lijkt er een toename te zijn in de vraag naar digitale toetsen en – adaptief – aanvullend of remediërend ICT-materiaal. Gaat dit (of meer) gebruikt worden op een tablet? Het enthousiasme uit 2012 en 2013 lijkt voorbij, maar het onderwijs lijkt uit het dal van desillusie te zijn gekropen en (bijna?) op het plateau van productiviteit te zijn beland.
Een vrij willekeurige, chronologische greep uit de artikelen over de levensloop van de tablet in het onderwijs:
2010
Apple introduceert de iPad.
2012
• 2 maart 2012: Pedro De Bruyckere geeft op zijn blog enkele bedenkingen bij het bericht dat een school in Blankenberge alle 800 leerlingen zal verplichten een iPad te kopen. Zijn bedenkingen zijn anno 2017 nog altijd relevant.
In 2016 gebruikt de school nog altijd de iPads.
• Nieuwsbericht 19 maart 2012 op de site van de Open Universiteit (artikel is inmiddels verwijderd):
‘Tablet verdringt schoolboek binnen vijf jaar’
“De onderwijswereld staart als een konijn in de koplampen van de ict-revolutie en doet niets. Terwijl er zoveel gebeurt: binnen vijf jaar hebben tablets de schoolboeken verdrongen.” Dat en meer betoogt prof. dr. Rob Martens van het Ruud de Moor Centrum in een collegereeks in Kortrijk, België, waar hij dit voorjaar de Francqui-leerstoel bekleedt.
[…]
Boeken en tablets
En over boeken gesproken: Martens verwacht dat die op redelijk korte termijn moeten wijken voor tablets. “Binnen vijf jaar wordt op scholen meer gebruik gemaakt van tablets dan van boeken. Daarvan ben ik overtuigd, met iemand uit het gehoor in België heb ik daarover zelfs een kleine weddenschap afgesloten. Met tablets wordt de vrijheid, de autonomie van de leerlingen enorm vergroot, ze kunnen alles vinden. Waar het op aankomt, is dat leerlingen leren om niet te verdwalen in de veelheid van informatie. Dat is de uitdaging voor leraren: hoe kun je het structureren van informatie en het vergroten van de autonomie bij leerlingen met elkaar combineren?”
Die ‘redelijk korte termijn’ en ‘binnen vijf jaar’ zijn niet helemaal uitgekomen.
2013
iPadscholen officieel geopend
De Steve Jobs-scholen zijn woensdag officieel geopend met een mediaspektakel in Sneek. Leerlingen op zeven basisscholen in Nederland beginnen het schooljaar met iPads. “Centraal staat niet zozeer parate kennis, maar het verwerken ervan.”
2014
Algemeen Dagblad, 3 juli 2014:
IPad verdrijft het boek uit de klas
De brugpieper met de loodzware boekentas verdwijnt. Over 5 jaar hebben brugklassers alleen nog een tablet in hun tas, voorspellen de grote uitgevers van schoolboeken.Zeker een kwart van de scholen voert komend jaar al het gebruik van tablets in, al dan niet op proef. De opkomst gaat sneller dan verwacht, zegt Mark van Hussen, manager ePublishing bij uitgeverij Malmberg. ‘Er is sprake van een flinke versnelling in de markt doordat er beter en goedkoper wifi op scholen beschikbaar is. En de apparaten, de tablets, zijn nu ook geschikt. Vroeger had je de computerlokalen die je als docent moest reserveren, daarna kwamen de laptopkarren. Allemaal niet handig. De tablet neemt al die drempels weg. Leerlingen zitten niet meer verstopt achter een scherm en ze hoeven nergens meer heen.’
In 2019 dus meer tablets dan schoolboeken. Het is nu 2017, dat moet binnen 2 jaar te doen zijn.
2015
Kennisnet.nl, 26 september 2015:
Gebruik tablets in het onderwijs blijft stijgen
Het gebruik van tablets en laptops in het onderwijs blijft stijgen. Het kunnen bieden van onderwijs op maat is voor scholen de belangrijkste reden om tablets en laptops in te zetten in de les, vooral in het primair onderwijs. Dit blijkt uit een peiling van Kennisnet.
Zie ook: Peiling tablets en laptops in het onderwijs – 2015.
2016
Het boek komt de iPad weer aflossen
Drie jaar geleden verving het Erasmiaans Gymnasium in Rotterdam boeken voor iPads. Nu komen de boeken toch terug.
• Algemeen Dagblad, 23 oktober 2016:
iPadscholen blijken geen succes
De iPadscholen van Maurice de Hond komen moeizaam van de grond. Terwijl de onderwijsvernieuwer na de aftrap in 2014 droomt van meer dan 200 scholen in 2016, blijft het aantal hangen op 21. De eerste scholen zijn alweer gestopt met het concept.
2017
De Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) heeft schoon genoeg van de haperende ICT-infrastructuur op scholen en trekt 19 januari 2017 aan de bel:
Nú investeren in onderwijs van morgen
Zorg voor goed internet op scholen, verlaag de btw op digitale leermiddelen naar 6 procent en maak opleidingen mogelijk die leraren met academische vaardigheden afleveren. Die oproep doen onderwijs, ouders en marktpartijen – waaronder de AVS – aan de overheid in het manifest ‘Nú investeren in onderwijs van morgen’ in een manifest dat vandaag gepresenteerd werd.Scholen willen steeds meer gebruik maken van digitale (en adaptieve) leermiddelen. Hiermee kunnen zij leerlingen meer onderwijs op maat bieden en krijgen leraren sneller inzicht in hoe leerlingen zich ontwikkelen. Bovendien kunnen leerlingen zo kennis en vaardigheden opdoen waarbij ze later goed voorbereid de arbeidsmarkt opkomen.
Scholen lopen hierbij echter tegen belemmeringen aan.
[…]
De afgelopen jaren heeft er (met horten en stoten) een opmars van digitale leermiddelen plaatsgevonden, zoals ook valt af te leiden uit dit artikel van NOS.nl van 28 januari 2017:
‘Laptop vergroot ongelijkheid in het onderwijs’
Het toenemend gebruik van digitale leermiddelen vergroot de ongelijkheid op school, vinden ouderorganisatie Ouders en Onderwijs, stichting Leergeld en de VO-raad, de koepel voor middelbare scholen. Zij willen dat computerapparatuur onder de Wet gratis schoolboeken gaat vallen.
[…]
Middelbare scholen zijn bezig met een inhaalslag als het gaat om digitalisering. Veel brugklassers werken komend jaar op een tablet of laptop.
[…]
Ondertussen lijkt de mensheid een beetje tabletmoe, gezien dit artikel op www.connexieb2b.nl:
10 kwartalen al aanhoudend dalende verkopen tablets
Gepubliceerd: dinsdag, 09 mei 2017
Sinds het derde kwartaal van 2012 zijn er niet zo weinig tablets verkocht als er in het eerste kwartaal van 2017 wereldwijd zijn verkocht, zo meldde IDC ons vorige week. De 36,2 stuks verkochte tablets waren ruim 8,5 procent minder dan in dezelfde periode vorig jaar. De wereldwijde verkoopdaling begon in het laatste kwartaal van 2014 en wij hebben nu al 10 kwartalen achter elkaar een daling gezien.
Een dag eerder vindt Bright.nl dat de vernieuwende laptop terug van weggeweest is:
Direct toen de eerste iPad verscheen, waren de meningen over de bedoeling van tablets verdeeld. Sommigen vonden dat tablets vooral of alleen maar voor consumptie van content geschikt zijn. […]
Toch blijft een laptop hoe je het ook wendt of keert onvervangbaar. Neem een kijkje in de gemiddelde collegezaal of het gemiddelde bedrijf: nog steeds zie je vooral laptops. Logisch, want de laptop blijft simpelweg de meest veelzijdige draagbare computer.
[…]
Zonder beperkingen of compromissen kan je laptops gebruiken op schoot, op tafel, in bed, het openbaar vervoer en het vliegtuig. Het toetsenbord is daadwerkelijk groot genoeg om fatsoenlijk op te typen, en de bediening met een touchpad en toetscombinaties is nog altijd rapper dan via een touchscreen, zeker als dat rechtop staat. Voor vrijwel alle productieve taken ben je met een goede laptop gewoonweg nog steeds beter af dan met een tablet.
9 mei 2017 doet de Algemene Vereniging Schoolleiders weer een oproep (de kabinetsformatie is bezig, dus het moment is daar):
Digitalisering onderwijs heeft dringend impuls nodig
Verdere digitalisering van het onderwijs is hard nodig, maar dat moet wel op basis van doordachte keuzes gebeuren. Dat stelt de Onderwijsraad in het vandaag gepubliceerde advies Doordacht Digitaal, Onderwijs in het digitale tijdperk. Leerlingen moeten worden voorbereid op het leven en werken in een digitale maatschappij. Dat gebeurt nu onvoldoende. Het vraagt inspanningen van overheid, scholen en uitgevers van digitale leermiddelen om ervoor te zorgen dat het huidige onderwijs optimaal profiteert van de mogelijkheden die digitalisering biedt. “Een belangrijk advies”, aldus AVS-voorzitter Petra van Haren. “Dit sluit ook aan bij de ontwikkelingen rond curriculum.nu (2032), waar digitale geletterdheid een belangrijk thema is.”
Begin 2017 lijkt het onderwijs klaar te zijn voor een grootscheepse adaptatie van digitale leermiddelen. Worden de schooljaren 2017-2018 en 2018-2019 de jaren van de waarheid voor de tablet (of laptop, Chromebook of …) in het onderwijs?
2020
Maandag 16 maart 2020: de coronacrisis is een feit. Mensen met niet-noodzakelijke beroepen moeten thuiswerken, scholen sluiten de deuren. In sneltreinvaart tuigen scholen afstandsonderwijs op. Het woord ‘iPad’ zie ik weinig (niet, maar misschien heb ik niet goed opgelet) in de berichten, de laptop wordt wel genoemd. De uitgever van ‘mijn’ lesmethode NU Nederlands stelt meteen al het onlinemateriaal gratis ter beschikking aan alle mbo-opleidingen, andere uitgevers van andere methoden doen dat trouwens ook. De coronacrisis zou weleens een goede stresstest kunnen zijn voor het onlinelesmateriaal: ‘werkt’ dit materiaal eigenlijk wel, is het geschikt voor afstandsonderwijs, wat zijn de knelpunten van de systemen en waar lopen de gebruikers tegenaan?
• 18 juni 2020
Middelbare scholen zijn een gezamenlijke actie begonnen om een prijsverhoging van thuiswerksysteem Magister van tafel te krijgen. Ongeveer 150 tot 200 schoolbesturen hebben zich bij de actie aangesloten. De scholen zouden in het nieuwe schooljaar bijna dertig procent meer gaan betalen voor het systeem. Het bedrijf achter Magister wil niet in detail inhoudelijk reageren, maar bevestigt ‘in gesprek te zijn over de tarieven’.
Van: https://www.ad.nl/tech/scholen-voelen-zich-overvallen-door-prijsverhoging-huiswerksysteem-scholieren~afebd047/
Published by